افزایش حضور زنان در صنعت خلبانی: تغییرات و چشم‌اندازها
در حال حاضر، تعداد زنانی که در وظیفه خلبانی در شرکت‌های هواپیمایی فعالیت می‌کنند، در حال افزایش است. در طی دهه گذشته، تعداد دانشجویان خلبانی زن در ایالات متحده به دو برابر افزایش یافته است. به عنوان مثال، در ماه مه سال ۲۰۱۰، پرواز تاریخی ایرایندیا از بمبئنی به نیویورک با تمامی افراد خدمه و خلبانان زن انجام شد.
اگرچه در هندوستان تمایل به استخدام زنان در بسیاری از حوزه‌ها وجود دارد، اما در سیاست‌ها و مدیریت‌های سازمانی این تمایل به خوبی معادل نمی‌شود. اما در شرکت هواپیمایی ایرایندیا، این روند در حال تغییر است. این شرکت به استخدام زنان بیشتر تمایل دارد و تفاوت‌های جنسیتی در پست‌های مدیریتی نیز کاهش یافته است.
بررسی‌های گسترده‌ای در زمینه استخدام زنان در هواپیمایی‌ها انجام شده است. این بررسی‌ها نشان می‌دهند که شرایط برای به کارگیری خلبانان زن به خوبی مهیا نشده‌اند، به خصوص در شرکت‌های هواپیمایی. با توجه به کاهش تعداد داوطلبان مرد برای آموزش خلبانی و کاهش تعداد خلبانان در دسترس، استخدام خلبانان زن می‌تواند به حل مشکل کمبود خلبانان کمک کند.
اطلاعات مربوط به وضعیت زنان در صنعت هواپیمایی و به ویژه خلبانی به شکل منظم ارائه نمی‌شود. مشخصه در کنفرانس‌های مختلف این صنعت اطلاعات دقیقی در مورد به کارگیری زنان ارائه نمی‌شود.
به عنوان مثال، در گزارشی که در کنفرانس ایکائو ارائه شد، آمار نادرستی (۱۸.۵٪) از تعداد خلبانان زن در شرکت‌های هواپیمایی اعلام شد. به نظر می‌رسد این اطلاعات به دست آمده از انجمن بین‌المللی خلبانان شرکت‌های هواپیمایی نیستند.
بر اساس اطلاعات سازمان هواپیمایی کشوری ایالات متحده، تعداد زنان حاضر در صنعت خلبانی در این کشور حدود ۷٪ از کل جمعیت خلبانان را تشکیل می‌دهند. این آمار شامل تمام خلبانان، از جمله دانشجویان خلبانی و خلبانان شرکت‌های هواپیمایی می‌شود.
در هندوستان نیز تقریباً ۱۲۰۰ خلبان زن وجود دارند که تقریباً ۱۲٪ از کل خلبانان این کشور را تشکیل می‌دهند. دلیل دقیقی برای این تفاوت در تعداد خلبانان زن در این کشور نمشود، اما به نظر می‌رسد این امر با شهرت کمتر زنان در حوزه شغلی و عدم پایداری شغلی در شرکت‌های هواپیمایی ارتباط دارد.
در کل، اطلاعات دقیق و کافی درباره وضعیت زنان در صنعت هواپیمایی و به ویژه خلبانی موجود نیست. این موضوع نشان‌دهنده وجود چالش‌های بررسی و تحلیل دقیق‌تر در این زمینه است.
مقایسه بریتانیا و ایالات متحده در زمینه حضور زنان در حرفه خلبانی نشان می‌دهد که این دو کشور در مسیر افزایش تعداد خلبانان زن پیشرفت چشمگیری کرده‌اند.
در ایالات متحده، از مجموع ۶۶۹۴ خلبان فعال در شرکت‌های هواپیمایی، ۴/۴ درصد آنها از جمعیت خلبانان حرفه‌ای را تشکیل می‌دهند. این نسبت در دهه گذشته با افزایش ۱۹ درصدی خلبانان زن، به مقدار قابل توجهی افزایش یافته است. این افزایش به مقایسه با افزایش سه درصدی خلبانان مرد در همین دوره، بسیار چشمگیر است.
در بریتانیا نیز شاهد رشد قابل توجهی در تعداد خلبانان زن هستیم. طبق آمار منتشر شده توسط سازمان هواپیمایی کشوری بریتانیا، در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۶، سه چهارم درصد جمعیت خلبانان این کشور را زنان تشکیل می‌دادند. این رقم در مقایسه با آمارهای پیشین به شدت چشمگیرتر است.
تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش تعداد دانشجویان خلبانی زن در ایالات متحده نیز نمایانگر روند رو به رشدی است. تعداد دانشجویان خلبانی زن در دهه گذشته به دو برابر افزایش یافته است، که نشان از افزایش پتانسیل خلبانان زن در آینده دارد.
با این حال، تفاوت‌هایی در گزارش آمارها وجود دارد. شرکت‌های هواپیمایی اطلاعات متفاوتی را اعلام می‌کنند و این موضوع تا حدی از تجمیع دقیق تصاویر جامع این افزایش جلوگیری می‌کند. به عنوان یک منبع قابل اعتماد، انجمن بین‌المللی زنان خلبان حرفه‌ای اطلاعاتی ارائه می‌دهد که تا حدی از تعداد خلبانان زن در جهان مطلع می‌سازد.
با توجه به آمار انجمن، بیش از ۷۴۶۸ خلبان زن در ۷۹ شرکت هواپیمایی در جهان به کار مشغول هستند. این رقم به افزایش ۳۱ درصدی در دهه گذشته اشاره دارد. همچنین، تعدادی از این خلبانان زن به عنوان خلبان یکم (کاپیتان) و بقیه به عنوان کمک خلبان فعالیت می‌کنند.
با این وجود، هنوز تفاوت‌هایی در اعلام آمار توسط کشورها و شرکت‌های هواپیمایی وجود دارد. این تفاوت‌ها نشان از اهمیت تلاش‌های بیشتر برای تجمیع دقیق ترین اطلاعات در این زمینه دارد.
در شرکت هواپیمایی ایندیگو، تعداد زیادی از خلبانان از جنس زن وجود دارد که نشان‌دهنده تنوع جنسیتی در این صنعت است. به طور کلی، ۹/۱۳ (حدود ۶۹٪) از مجموع خلبانان این شرکت زن هستند. این تعداد در مقایسه با پنج سال پیش که تنها ۶۹ خلبان زن در این شرکت بودند، به ۳۲۲ نفر افزایش یافته است.
دو بخش فرعی از شرکت هواپیمایی کانتاس نیز به نام‌های “نتورک اویشن” و “کانتاس لینک” در زمینه تنظیم درصد خلبانان زن با یکدیگر رقابت می‌کنند. به ترتیب، این دو بخش با درصدهای ۹/۱۳ و ۸/۱۳ از کل خلبانان، در مقام‌های برابر و دوم قرار دارند.
همچنین، شرکت‌های هواپیمایی دیگری نیز با درصدهای معینی از خلبانان زن به جمع‌آوری آمار می‌پردازند. به عنوان مثال، در شرکت پورتر ایرلاینز از کانادا، ۷/۱۲ (حدود ۵۸٪) از خلبانان از جنس زن هستند.
در این بین، تطابق آمار شرکت‌ها با آمار انجمن خلبانان زن نشان می‌دهد که باید تا حدی دقیق‌تر در ارائه آمار خلبانان زن دقت کنند. به عنوان مثال، ایرفرانس ادعا می‌کند که ۸٪ از خلبانانش زن هستند، در حالی که آمار انجمن حدود ۷/۵٪ را نشان می‌دهد.
نکته مهم دیگر، تأثیر حضور خلبانان زن در شرکت‌های هواپیمایی بر تسهیل استخدام و جذب نیروی انسانی است. در شرایط کنونی با کمبود خلبانان در سراسر جهان، ایجاد شرایط مناسب برای جذب خلبانان زن می‌تواند به جذب نیروی کار مؤثرتر کمک کند.
در راستای تنوع جنسیتی و برابری فرصت‌ها، از آنجا که حضور زنان در پست‌های مدیریتی نیز مورد بحث قرار دارد، باید توجه داشت که در گذشته، زنان در شرکت‌های هواپیمایی به محدودیت‌هایی در پست‌های مدیریتی برخورد می‌کردند.
اما با تغییرات اخیر، شرکت‌های جدید با ایجاد شرایط مناسب، تنوع در مدیریت را ترویج داده و به زنان امکان ایفای نقش‌های مدیریتی را می‌دهند.
به طور کلی، این تغییرات نشان می‌دهند که در سال‌های اخیر، در صنعت هواپیمایی توجه به تنوع جنسیتی و برابری فرصت‌ها افزایش یافته است. تلاش‌های بیشتری برای ارائه آمار دقیق‌تر در مورد حضور زنان و ترویج شرایط مناسب برای آنها می‌تواند به جذب نیروی انسانی متخصص و متنوع در این صنعت کمک کند.
